ಆಳಂದ: ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಪಂಚಮಿ ತಿಥಿಯಂದು ಆಳಂದ ಪಟ್ಟಣ ಹಾಗೂ ಕಲಬುರಗಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನಾಗ ಪಂಚಮಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಧಾರ್ಮಿಕ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಮತ್ತು ಸಡಗರ ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಪವಿತ್ರ ಹಬ್ಬವು ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಮಹಿಳೆಯರು, ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಹಾಗೂ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರು ಸಂಕಲ್ಪದಿಂದ ನಾಗ ದೇವತೆಯ ಪೂಜೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡರು.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು: ಬೆಳಿಗ್ಗೆಯಿಂದಲೇ ಮಹಿಳೆಯರು ಶುದ್ಧ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿ, ಹೂಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಿಕೊಂಡು ನಾಗ ದೇವರಿಗೆ ಹಾಲಿನ ಅಭಿಷೇಕ ಮಾಡಿದರು. ನಾಗರ ಕಲ್ಲುಗಳಿಗೆ ಹಾಲು, ಎಳನೀರು, ಅರಿಶಿನ, ಕುಂಕುಮ, ಹೂಗಳು ಮತ್ತು ನೈವೇದ್ಯದಿಂದ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಕೆಲವು ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಮಯದಿಂದ ನಾಗ ದೇವತೆಯ ಚಿತ್ರ ಬಿಡಿಸಿ, ದೀಪ, ಧೂಪ, ನೈವೇದ್ಯ ಅರ್ಪಿಸಿ ಪೂಜಾ ವಿಧಿ ನಡೆಯಿತು.
“ನಾಗರ ಪಂಚಮಿ ಬಂದರೆ ಮನೆ ತುಂಬಾ ಹಬ್ಬದ ವಾತಾವರಣ ಕಂಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಮಕ್ಕಳು, ಹಿರಿಯರು ಎಲ್ಲರೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಈ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವುದು ಸಂತೋಷದ ಸಂಗತಿ,” ಎಂದು ಆಳಂದದ ಗೃಹಿಣಿ ಅಶ್ವಿನಿ ಶಿವಕುಮಾರ್ ಪರ್ಗೆ ತಿಳಿಸಿದರು.
ತವರು ಮನೆಗಳ ಸಂಭ್ರಮ: ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಅಣ್ಣ-ತಂಗಿಯರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಹಬ್ಬವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನವವಧುಗಳು ತವರು ಮನೆಗೆ ತೆರಳಿ, ಕುಟುಂಬದೊಂದಿಗೆ ಸಿಹಿಮಹೊಳೆಗೆ ಜೊತೆಯಾದರು. ತವರು ಮನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಚಕ್ಕುಲಿ, ಎಳ್ಳುಂಡೆ, ರವೆ ಉಂಡೆ, ಶೇಂಗಾ ಉಂಡೆ, ಹೋಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಕಡುಬು ಹೀಗೆ ವಿವಿಧ ಸಿಹಿತಿಂಡಿಗಳು ತಯಾರಾಗಿ, ಸಹೋದರಿಯರಿಗೆ ‘ಕೊಬ್ಬರಿ ಕುಬುಸ್’ ನೀಡಿ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವಾಯಿತು.
“ತವರಿಗೆ ಬಂದಾಗ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ವಿಶಿಷ್ಟ ನೆಮ್ಮದಿ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಅಣ್ಣ-ತಮ್ಮಂದಿರ ಜೊತೆ ಸಮಯ ಕಳೆಯುವುದು, ತಿನಿಸುಗಳ ರುಚಿ ಸವಿಯುವುದು ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಭಾಗ,” ಎಂದು ಶಿಲ್ಪಾ ಎಂಬ ಮಹಿಳೆ ತಮ್ಮ ಅನುಭವವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡರು.
ಕೆಲವೆಡೆ ಸಹೋದರಿಯರು ಸಹೋದರರಿಗೆ ಬೆನ್ನುಪೂಜೆ ಮಾಡಿ, ದಾಸವಾಳ ಹೂವನ್ನು ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಅದ್ದಿ, ಅರಿಶಿನ ದಾರವನ್ನು ಕೈಗೆ ಕಟ್ಟಿದರು. ಈ ಮೂಲಕ ಸಹೋದರರ ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯ ಹಾಗೂ ಯಶಸ್ಸಿಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದರು.
ಜೋಕಾಲಿ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳ ಹರ್ಷೋಲ್ಲಾಸ: ನಾಗ ಪಂಚಮಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜೋಕಾಲಿ ವಿಶೇಷ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿತು. ಯುವಕರು ಮತ್ತು ಯುವತಿಯರು ಜೋಕಾಲಿ ಆಡಿ ಹಬ್ಬದ ಖುಷಿಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡರು. ಜೊತೆಗೆ ಕಣ್ಣು ಕಟ್ಟು ಆಟ, ನಾಣ್ಯ ಎಸೆತ, ಕಣ್ಣು ಮುಚ್ಚಾಟದಂತಹ ವಿವಿಧ ಕ್ರೀಡಾ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳು ಗ್ರಾಮಸ್ಥರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸಾಹ ತುಂಬಿದವು.
“ನಾಗ ಪಂಚಮಿಯಂದು ಜೋಕಾಲಿ ಆಡಿದಾಗ ಗ್ರಾಮವೇ ಒಂದು ಕುಟುಂಬವಾಗುತ್ತದೆ,” ಎಂದು ಚಕ್ರಕಟ್ಟ ನಿವಾಸಿ ಶ್ರೀಶೈಲ್ ಉಳ್ಳೆ ರಾಜೇಶ್ ಹೇಳಿದರು.
ಹುತ್ತದ ಮಣ್ಣನ್ನು ಸಹೋದರರ ಬೆನ್ನು ಅಥವಾ ಹೊಕ್ಕಳಿಗೆ ಹಚ್ಚುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವೂ ಈ ವರ್ಷವೂ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಇದು ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆಯ ಸಂಕೇತವೆಂದು ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ.
ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರ ನೆರೆಹೊರೆ: ಆಳಂದದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ನಾಗ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು, ಹುತ್ತಗಳು, ಹಾಗೂ ಶಿವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ತುಂಬಿಬಿದ್ದವು. ಶಿವಲಿಂಗಗಳಿಗೆ ಹಾಲು, ಜೇನುತುಪ್ಪ ಹಾಗೂ ಕಪ್ಪು ಎಳ್ಳಿನಿಂದ ಅಭಿಷೇಕ ನಡೆಯಿತು. ಕಾಳಸರ್ಪ ದೋಷ ಹಾಗೂ ರಾಹು-ಕೇತು ದೋಷ ನಿವಾರಣೆಗೆ ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆಗಳು ನಡೆಸಲಾಯಿತು.
“ನಾಗ ದೇವತೆಯ ಕೃಪೆಯಿಂದ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ, ಸಮೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆ ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ,” ಎಂದು ಭಕ್ತ ವಿವೇಕಾನಂದ ಹತ್ತಿ ನಂಬಿಕೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.
ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವ: ನಾಗ ಪಂಚಮಿ ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲ; ಇದು ಕುಟುಂಬದ ಒಗ್ಗಟ್ಟನ್ನು, ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ಗೌರವವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಜನರು ನಾಗ ದೇವತೆಯನ್ನು ಭೂಮಿಯ ರಕ್ಷಕರಾಗಿಯೇ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಾವುಗಳನ್ನು ಗೌರವಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕೃಷಿಯ ಸಮೃದ್ಧಿಗೆ ಸಹಾಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಬಲವಾಗಿದೆ.
“ಈ ಹಬ್ಬ ನಮ್ಮ ಪಾರಂಪರಿಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ದಾರಿಹೊಂದಿದ ಭಾಗ. ಹಿರಿಯರಿಂದ ಬಂದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಒಪ್ಪಿಸುವುದು ನಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿ,” ಎಂದು ಬೂಸನೂರಿನ ನೀಲಾಂಬಿಕಾ ಪಾಟೀಲ್ ಹೇಳಿದರು.
ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಶುಭಾಶಯಗಳ ಹಬ್ಬ: ಸಂಬಂಧಿಕರು, ಸ್ನೇಹಿತರಿಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳ ಮೂಲಕ “ನಾಗ ದೇವತೆಯ ಆಶೀರ್ವಾದ ನಿಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ, ಸಮೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸಂತೋಷ ತರಲಿ” ಎಂಬ ರೀತಿಯ ಶುಭಾಶಯಗಳು ಹರಿದಾಡಿದವು. ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಮತ್ತು ಫೇಸ್‌ಬುಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬದ ಹರ್ಷದ ಲಹರಿ ಕಂಡುಬಂತು.
ಈರೀತಿ, ನಾಗ ಪಂಚಮಿಯ ಆಚರಣೆ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಭಕ್ತಿ, ಕುಟುಂಬಬಂಧ ಮತ್ತು ಪಾರಂಪರಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಜೀವಂತವಾಯಿತು.
